Nấm hương rừng Y Tý.
Không giống như nấm thông thường, nấm hương rừng có màu nâu, vàng nhạt hơn, mũ nấm mỏng, mịn và thơm dịu đặc trưng. Nấm hương thường xuất hiện vào đầu mùa mưa trên những khu rừng già của các xã vùng cao huyện Bát Xát như Trung Lèng Hồ, Sàng Ma Sáo, Dền Sáng, Y Tý… Vào mùa, người dân vùng cao thường vào sâu trong rừng, tìm kiếm trên những thân gỗ mục, dưới lớp thực bì ẩm ướt để “săn” nấm hương. Đây là công việc rất vất vả, đòi hỏi người lấy nấm phải có kinh nghiệm để phân biệt nấm hương với các loại nấm độc, biết những nơi đủ điều kiện cho loại nấm này phát triển. Thông thường, sau mỗi đợt mưa lớn, nấm hương sẽ mọc nhiều nên đây cũng là lúc bà con lên rừng tìm để bán cho thực khách gần xa hoặc phục vụ nhu cầu của gia đình.
Nấm hương có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như xào, hấp trứng, nấu canh gà, làm nem… Ngoài ra, người dân Bát Xát thường xâu nấm hương vào dây lạt rồi phơi khô, dùng quanh năm. Những ngày này, đến vùng cao Bát Xát, du khách không khó tìm mua được nấm hương ở các buổi chợ phiên hoặc từ người dân bán rong vào buổi chiều. Với người nhiều kinh nghiệm đi rừng, mỗi ngày có thể hái được từ vài kg đến hàng chục kg nấm hương. Nấm hương như một thứ “lộc” của núi rừng, giúp người dân vùng cao có thêm thu nhập những ngày nông nhàn. Hiện nay, nấm hương có giá bán dao động từ 70.000 đến 120.000 đồng/kg tùy vào thời điểm cũng như kích thước nấm. Loại nấm ngon nhất là những cây nấm tươi, hái trong ngày, có màu vàng, mũ nấm màu sáng, bóng.
 |
| Người dân xã Y Tý (Bát Xát) hái nấm hương để bán cho du khách. |
Nấm hương rừng là loại thực phẩm hoàn toàn tự nhiên, có nhiều dinh dưỡng và thơm ngon hơn những loại nấm hương thông thường nên được nhiều người dân cũng như du khách ưa chuộng. Mùa này, nếu du khách có dịp ghé thăm vùng cao Bát Xát, sẽ là một thiếu sót lớn nếu bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món nấm hương đặc sản đang vào mùa.
