Lạp xường là món ăn truyền thống của đồng bào vùng cao Mường Khương. Mùa đông đến, nhất là dịp giáp tết, trên bếp lửa của các gia đình người Mông, người Nùng, cùng với thịt treo là những bó lạp xường hong trên gác bếp. Bởi vậy, trong mâm cơm ngày tết của đồng bào vùng cao Mường Khương không thể thiếu món lạp xường sấy gác bếp. Ngày nay, hương vị lạp xường đã thực sự thuyết phục khẩu vị của thực khách thập phương khi đến với Mường Khương.
Đóng gói lạp xường. |
Lạp xường Mường Khương có hương vị rất đặc trưng bởi nguyên liệu chính được làm từ thịt lợn bản địa (có ưu điểm là thịt chắc, thơm ngon) và bí quyết trong tẩm ướp gia vị. Cách làm lạp xường của đồng bào vùng cao nơi đây là thịt ba chỉ xay hoặc băm rồi mang ướp với hạt dổi, mắc khén, thảo quả và các gia vị cần thiết khác, sau đó nhồi vào khúc lòng lợn. Lạp xường được treo ở gác bếp, lấy hơi nóng từ bếp lửa trong 2 – 3 tháng để lạp xường săn chắc. Tay nghề và kinh nghiệm của người làm sẽ mang đến những hương vị thơm ngon riêng cho món ăn này.
Chị Hoàng Hải Yến trước đây là giáo viên ở Mường Khương, sau khi nghỉ hưu, chị Yến bắt tay vào làm những đặc sản của Mường Khương như thịt trâu khô, tương ớt và lạp xường là “món tủ” của chị. Nhờ khéo tay nên lạp xường của chị Yến làm đến đâu bán hết tới đó. Chị Yến tâm sự: “Làm lạp xường quan trọng nhất là chọn được thịt lợn ngon và ướp gia vị. Nhiều người sợ bị hỏng, cho muối quá tay nên bị thực khách chê. Tôi để lạp xường hong lửa ngày đêm cho khô đều. Để lạp xường thơm hơn, tôi gom bã mía để hun khói, màu lạp xường nhờ đó cũng bắt mắt hơn”.
Sấy lạp xường. |
Khu vực thị trấn Mường Khương hiện có hàng chục gia đình làm lạp xường để bán ra thị trường. Lạp xường dần trở thành món quà biếu, đặc biệt là trong những dịp lễ, tết. Để xây dựng, đảm bảo “chữ tín” với thực khách gần xa, các cơ sở sản xuất lạp xường Mường Khương trong nhiều năm qua vẫn cố gắng giữ hương vị truyền thống và đảm bảo an toàn thực phẩm trong chế biến.