Món ăn hấp dẫn thu hút đông người nhất phải kể đến thắng cố. Thắng cố thì vùng núi phía Bắc nào cũng có, nhưng ở Lào Cai lại mang một vị riêng đặc sắc không thể lẫn vào đâu được vì được chế biến từ “lục phủ ngũ tạng” của con ngựa. Gia vị kèm theo không thể thiếu gồm thảo quả, địa liền cùng với hạt dổi, củ sả, quế chi… được tẩm ướp với thịt trước lúc đem xào rồi chế nước hầm nhừ trong chảo lớn.
Từ hương vị đặc trưng quyến rũ, chảo thắng cố sôi lục bục trên bếp lửa hồng nhìn khá bắt mắt bởi những miếng thịt, miếng mỡ vàng nhạt, đoạn lòng trăng trắng điểm xuyết những lá hành xanh ngắt dậy mùi thơm của thịt, của gia vị làm ấm lại không gian giữa tiết trời se lạnh. Bát thắng cố trở nên lôi cuốn hơn khi được nhấp với thứ rượu thóc Shan Lùng (Bát Xát), rượu ngô Bản Phố (Bắc Hà) được chưng cất bởi thứ men làm từ cây hồng mi khiến thực khách đắm chìm trong tinh hoa của đất trời ban tặng.
Món xôi ngũ sắc dịp lễ hội hoặc tết đến xuân về theo quan niệm ai được ăn sẽ gặp nhiều điều may mắn tốt lành. Với 5 màu chủ đạo gồm trắng, xanh, đen (tím), đỏ, vàng tương ứng với kim – mộc – thủy – hỏa – thổ tượng trưng cho ngũ hành thể hiện sự tồn tại vĩnh hằng, làm nên sự tốt tươi của thiên – địa – nhân. Hạt xôi căng mọng, thơm dẻo được chọn lựa từ gạo nếp Thẳm Dương (Văn Bàn), Mường Vi (Bát Xát)… với sắc màu tự nhiên được tạo bằng cách ngâm gạo trong nước vắt ra từ các loại lá, củ, cây rừng. Mâm xôi đơm đầy như bông hoa năm cánh khoe sắc cùng mùi thơm đặc trưng không thể lẫn với bất cứ loại xôi nào khiến thực khách khó quên.
khi đến với Lào Cai. (Ảnh: Thu Phương)
Đến với Lào Cai, du khách còn được thoải mái thưởng thức các món nướng thơm nức mũi từ ngô, khoai, hạt dẻ đến cá suối, lại cả trứng gà. Khi màn đêm buông xuống trong cái lạnh của phố núi còn gì thi vị hơn lúc được ngồi bên bếp lửa rực hồng ở một quán cóc ven đường nào đó, chỉ một chiếc bàn con, dăm ba chiếc ghế nhựa để nhâm nhi chén rượu Thanh Kim (Sa Pa) thấy lòng ấm lại trong cái lạnh tê tái để đắm chìm trong không gian tĩnh lặng.
Một điều thú vị khác của ẩm thực Lào Cai là các món ăn chế biến từ thịt lợn cắp nách thơm ngon, giàu dinh dưỡng, đủ các món nướng, luộc, dồi, giả cầy, sườn nấu canh, lạp xường, thịt hun khói. Rồi lợn sữa quay, vịt quay, thơm ngon tạo nên không khí nhộn nhịp, sôi động.
Người Lào Cai đã khéo léo kết hợp trong các món ăn những nguồn gia vị thực phẩm phong phú sẵn có của núi rừng tạo ra nhiều món khoái khẩu như nem măng đắng của người Tày (Bảo Yên) kỳ công và độc đáo ở chỗ không dùng bánh đa cuốn mà dùng lá măng đã luộc chín bóc từng lớp để cuộn với thịt gà tơ băm nhỏ trộn củ kiệu, lá hẹ, gia vị, ăn tới đâu biết tới đó. Còn món cá suối Mường Hum (Bát Xát) nhỏ cỡ 2 – 3 ngón tay được chiên giòn trong chảo mỡ ngả sắc vàng ươm, tỏa hương ngây ngất. Món này mà ăn kèm với ngọn cải ngồng luộc chín tới hoặc ngọn su su xào tỏi thật dễ thiếu cơm.
Còn khá nhiều loại bánh được bàn tay khéo léo của người Lào Cai chế biến khiến thực khách say lòng như bánh chưng gio, bánh mật của người Dao tuyển, bánh chưng đen của người Nùng, bánh lẳng của người Tày, bành giầy của người Hà Nhì… Điều đó thể hiện Lào Cai đang sở hữu một nền văn hóa ẩm thực đa dạng, độc đáo và trở thành ký ức khó quên đối với du khách khi đến với miền đất này./.
